Ուտելն՝ ապրելու գրավական

Շարիաթը կարգադրությունների ու արգելքների ամբողջություն է, որը պետք է պահպանեն մուսուլմանները: Այն բաժանված է մի քանի խմբերի՝ ըստ իրենց նշանակության: Առաջին դասը կոչվում է Ֆարդ, դրա մեջ ընդգրկված կարգադրությունները կատարելը պարտադիր է: Դրանց կատարման համար նախատեսվում է պարգևատրում, իսկ չկատարման՝ պատիժ: Բերեմ մի քանի օրինակ տվյալ խմբից.

• Ռամադանի ժամանակ ամեն օր պահպանել պասը,
• Ընդունել Ալլահի եզակիությունը,
• Օրական 5 անգամ աղոթել:

Կարծես, թե հասկանալի է, թե ինչո՞ւ պետք է պատժվեն տվյալ կանոնները չկատարողները, սակայն ուշադիր ենք զննում ու... ու գտնում ենք հետևյալ կանոնը

• Ըստ անհրաժեշտության ուտել և խմել:

Հմմմ.. փաստորեն սոված ժամանակ (երբ կա սնվելու անհրաժեշտություն) հաց չուտելու համար կարող են պատժել: Ի՞նչ կփոխվեր մեր մոտ, երբ լիներ նմանատիպ կանոն.

Հորիզոնական դասավանդում

Դպրոցական տարիներից մտածում էի, որ ուսուցիչը ամենաանշնորհակալ գործերից մեկն է: Այդ կարծիքս ավելի ամրապնդվեց համալսարանում, երբ ինքնահաստատվող դպրոցի ուսուցիչներին փոխարինեցին անտարբեր ու չզարգացող դասախոսները:

Սակայն մի օր հանդիպեցի Դեյվիդ Ֆիշին. մասնակցում էի նրա վարած կարճաժամկետ կուրսերին: Այդ ամերիկացին կտրուկ փոխեց իմ կարծիքը ուսուցչի աշխատանքի մասին: Նա փողկապ չէր կրում, մենք նրան ազգանունով չէինք դիմում, բայց դրա հետ մեկտեղ բոլորս հաճույքով էինք օրվա վերջում հավաքվում նրա շուրջ: Վառ օրինակի վրա հասկացա ու տեսա, որ դասերը կարելի է այնպես կազմակերպել, որ ուսանողները չքնեն դասի ժամանակ, գիտելիքներ ստանան և հետաքրքիր ժամանակ անցկացնեն դասի ժամանակ:
Դրանից հետո ժամանակ առ ժամանակ սկսում էի մտածել այն մասին, թե ինչպիսի նմանատիպ մեթոդ կարելի է կիրառել համալսարանական դասերի ժամանակ: Առաջացած մտքերը փորձում էի ստուգել՝ պատկերացնելով, թե ինչպիսին կլիներ իմ կուրսեցիների (նաև իմ) վերաբերմունքը դրան: Իհարկե այստեղ պետք էր չմոռանալ մի կարևորագույն հանգամանքի մասին՝ ի տարբերություն անգլերենի դասընթացի, այս դեպքում կլինեն որոշակի քանակությամբ մարդիկ, որոնք ընդհանրապես հետաքրքրված չեն լինի դասի նկատմամբ և սովորական մահկանացուների համար այդ բացը վերացնելը գրեթե անլուծելի խնդիր կլիներ:

Ժամանակը եկավ և ես հնարավորություն ստացա փորձարկել այդ տեսական մտքերը գործնականում: 

Կային մի քանի անհրաժեշտ կետեր, որոնց առկայությունը ես ընկալում էի, որպես դասի "նորմալ" անցկացման նախապայմաններ, դրանք էին.

2013-14 ամենաերիտասարդ ֆուտբոլիստները

Այս մրցաշրջանի սկզբում եվրոպական թոփ-5 առաջնություններում մի քանի խաղացողներ այնպիսի նորամուտ նշեցին, որ միանգամից հայտնի դարձան ամբողջ աշխարհով: Նրանցից առաջինը, իհարկե, պետք է առանձնացնել Ադնան Յանուզային՝ Մանչեսթեր Յունայթեդից: Սա առիթ հանդիսացավ, որպեսզի կազմեմ 24.10.2013-ի դրությամբ Իտալիայի, Իսպանիայի, Անգլիայի, Գերմանիայի և Ֆրանսիայի 2013-14 մրցաշրջաններում գոնե մեկ հանդիպման մասնակցած ամենաերիտասարդ խաղացողների ցուցակը: Նրանցից ամենաերիտասարդը Ալան Սենտ-Մաքսիմինն է՝ Սենտ-Էտիենից, որի տարիքը սեպտեմբերի 1-ին՝ Բորդոյի հետ հանդիպման ժամանակ եղել է 16 տարեկան, 5 ամսական և 20 օրական:

Ահա և այդ ցուցակը ամբողջությամբ.

Վալենտինյան մտացրիվ

Վալենտինի օրվան նվիրված` 2 անհասկանալի մարդիկ որոշեցին գտնել հարցեր և պատասխաններ...

1. Սիրո ստեղծագործություն
1. Տիտանիկ
2. Ռոմեո և Ջուլիետ
3. Մենդելսոնի "Wedding march"
4. 3 метра над уровнем неба
2. «Սեր» բառի հետ ասոցացվող բառ
1. Ժպիտ
2. Հոգեվիճակ
3. Ուրախություն
4. Անսահմանություն
3. Սիրելու իմաստը
1. Գտնել ինքդ քեզ ուրիշի մեջ
2. Ազատ ժամանակ մտածելու թեման միշտ պատրաստ է
3. Նվիրվել
4. Ապրել առանց նպատակներ փնտրելու
4. Ունեմ նրա կարիքը, երբ
1. Մենակ եմ
2. Կարոտել եմ
3. Միշտ
4. Տխուր եմ
5. Սերը լինի միակը ու առհավետ, որպեսզի
1. Այլոց չհիշեն
2. Փորձը չսպանի խենթությանը
3. Հիասթափություն չլինի հակառակ սեռից
4. Կորցնելու վտանգ չլինի
6. Մտքեր սիրած մարդու մասին
1. Պայծառ
2. Անիրական
3. Ամենագեղեցիկ մարդը աշխարհում
4. Նրան կորցնելու վախեցած մտքեր

* Առավել բարձր տեղի պատասխանը ավելի շուտ է ասվել:

P.S. Անիմաստ աշխատանք.. դա միշտ յուրովի է ))

Մի տաքսու պատմություն

Երևանյան անսպասելի ձյունոտ օր էր... Տուն վերադառնալու ժամանակ մի խնդիր կար լուծելու. նստել տաքսի: Մի քանի անհաջող փորձերից հետո, կարծես թե, բախտը ժպտաց ինձ և ազատ տաքսի նկատեցի: Կանգնեցրեցի այն: Սակայն վայրկյան անց նկատեցի, որ հետևի նստատեղին աղջիկ կա: Հիասթափված, հայացքս փոխեցի դեպի հեռուն՝ նոր տաքսի փնտրելու: Եվ հանկարծ նկատեցի, որ տաքսու վարորդը ձեռքի շարժումով ցույց է տալիս, որ մոտենամ: Մոտեցա: Բացում եմ վարորդի կողքի դուռը՝ ևս մեկ անգամ նկատելով, որ ետևի նստատեղին աղջիկ կա: Այդ ժամանակ լսում եմ նրա բացատրությունը. «Ուղղակի պասաժիռ կա, նստի»: Այդ պահին չըմբռնելով, թե ինչ ասվեց ինձ ու չհրաժարվելով հյուրընկալ վարորդի բարյացկամությունից ու գեղեցիկ աղջկա ընկերակցությունից՝ նստում եմ: Սկսում ենք խոսել անսպասելի տեղացող ձյունից, քաղաքականությունից: Ամեն ինչ լավ է, բայց դեռևս կան մի քանի հարցեր, որոնց պատասխանը դեռ չունեմ. 1) ով է այդ աղջիկը, 2) ես դեռ չեմ ասել, թե ուր պետք է գնալ: Սակայն հասկանալով, որ ճանապարհին դեռ խաչմերուկներ չեն եղել ու ճանապարհը միակն է՝ դեռ լռում եմ: Հասնում ենք աղջկա տան մոտ: Նա վճարում է, շնորհակալություն հայտնում ու լքում մեքենան: Պատրաստվում եմ ասել, թե ուր պետք է գնանք, բայց սկսվում է պատմությունը...

    - Քեզ էլ տանեմ Ջրվեժի խաչմերուկի մոտ իջացնեմ ու գնամ Նոռային վերցնեմ,- ասաց նա:

Իմ մոտ առաջացան մոտավոր այն զգացումները ինչ դուք եք զգում այս տողը կարդալուց հետո... ոչ մի բան չեմ հասկանում:

Զգալու սահմանը

Մարդու զգացմունքները տատանվում են ինչ-որ միջակայքում, ենթադրենք -a-ից +a: Այսինքն՝ ամենալավ պահերին զգում է +a, իսկ ամենավատ՝ -a: Պետք է նշել, որ յուրաքանչյուր մարդու մոտ այդ a-ն կարող է տարբեր քանակական գնահատական ունենալ, օրինակ՝ մեկի մոտ այն կարող է տատանվել [-5,+5], մյուսի մոտ՝ [-20,+20]: Ոչ սովորական պահերին (սթրեսի ժամանակ, ոչ սթափ վիճակում) մարդու մոտ այդ a-ն բազպատկվում է ինչ-որ գործակցով ու դառնում է  [-b,+b]: Շատ դեպքերում այդ գործակիցը մեծ է 1-ից, այսինքն՝ միջակայքը ավելի է մեծանում, օրինակ՝  [-5,+5]-ը դառնում է [-10,+10]: Այսինքն՝ մարդը դառնում է ավելի զգացմունքային:
Մարդը կամ երևույթը ավելի արժեքավոր է մեր համար (միգուցե ոմանք դա անվանեն սիրել), երբ նա (դա) կարողանում է մեր տրամադրությունը փոխել ավելի մեծ [-c,+c] միջակայքում: Օրինակ երբ մեկը կարողանում է քեզ ուրախացնել մինչև 17 (և տխրեցնել մինչև -17), այդ մարդը ավելի արժեքավոր է, քան նա ով ազդում է մեր տրամադրության վրա [-10-+10] միջակայքում: Սա ինչ-որ տեղ պարադոքսի է նման, քանի որ երկրորդը ավելի քիչ տխրություն է կարող է մեզ պատճառել:Շատերի մոտ քննարկման թեմա է որևէ երևույթի կամ մարդու հանդեպ զգացածը: Շատերի մոտ հարց է, թե

1. մարդ կարո՞ղ է սիրել միանգամից մի քանիսին: 
2. հնարավո՞ր է միաժամանակ ատել և սիրել որևէ մեկին: 

Վարսեր

Կրակ կա քո մեջ, 

Կյանքի մի մասնիկ, 

Բոց է դա անշեջ, 

Ցունամի ու փոթորիկ:

   Շատերին ես դու գրավել, 

Դարձել ես մի խայծ, 

Անհնար է չկուրանալ, 

Լավ է տեսնել գոնե մի կայծ:

Արժեքները կորցնելիս...

Գոյություն ունեն որոշակի տիպի բառեր, որոնք կենցաղային բառապաշարում դարձել են սովորական ու սկսել են կիրառվել իրենց իմաստին ոչ համապատասխան: 

1. Նման բառեր մտաբերելիս առաջին տեղը բնականաբար զբաղեցնում է «կյանքս» բառը: Այդ բառն արտասանելիս ամեն ոք պետք է պատկերացնի որևէ մարդ կամ երևույթ, որը նրա կյանքի իմաստն է: Սակայն մեր իրականության մեջ այն դարձել է «ախպերս» կամ «ընկերս» դիմելաձևերի պահեստային տարբերակը:
2. Իմ մոտ երկրորդը տեղը զբաղեցնում են  «ախպեր», «մորքուր» ու նմանատիպ ձևերով անծանոթներին դիմելը: Ինչպես կարելի է որևէ անծանոթի ու քեզ ամենահարազատ մարդկանց դասել նույն շարքում: Միգուցե ժամանակն է կիրառության մեջ հայկական այնպիսի գեղեցիկ բառեր, ինչպիսինն են  «տիկինը» կամ «պարոնը»:
3. Երրորդ հորիզոնականում «սիրել» բառն է: Իմ սուբյեկտիվ կարծիքով անընդունելի է ֆուտբոլի, մոր կամ սիրած էակի հանդեպ  «սերը» արտահայտել նույն բառով:

P.S. Այն ինչ շատ է կիրառվում մեր համար դառնում է սովորական և կորցնում է իր մեջ պարունակվող հրաշքը: